KORT FORTALT
Atomreaktorar kan delast inn i to typar: forskingsreaktorar og kraftproduserande reaktorar.
Forskingsreaktorane blir brukt til forsking, utdanning og trening.
Kraftproduserande reaktorar blir brukt til å produsere elektrisitet. Desse kan igjen delast inn i nokre hovudtypar.
Reaktorar til forsking
Desse kan nyttast til forsking knytt til atomtryggleik, til opplæring og utdanning av personell, til nøytronbestråling og kjernefysisk grunnforsking. Forskingsreaktorar er små i forhold til kraftproduserande reaktorar. Samlet effekt frå alle forskingsreaktorar som er i drift i verden i dag tilsvara omtrent effekten frå éin kraftproduserande atomreaktor.
Reaktorar som produserer elektrisitet
Dei kraftproduserande reaktorane kan delast inn i eit fåtal reaktortypar:
-
Trykkvannsreaktorar - Pressurised Water Reactor (PWR)
Dette er den vanlegaste reaktortypen i verda med omtrent 70% av alle reaktorar. Denne reaktortypen har éin krins med vanleg vatn som fjernar varmen frå atombrenselet, og ein annan krins med vanleg vatn som driv turbinane, kopla saman med ein varmevekslar. -
Kokvannsreaktorar - Boiling Water Reactor (BWR)
Dette er den nest vanlegaste typen med omtrent 15% av alle reaktorar. Denne reaktortypen har kun éin krins med vanleg vatn som fjernar varmen frå atombrenselet òg driv turbinane. -
CANDU-reaktorar
Denne reaktortypen brukar tungtvatn for å kjøle atombrenselet. -
Gasskjølte reaktorar
Denne reaktortypen brukar gass for å kjøle atombrenselet og brukar grafitt for å kontrollere nøytronane. -
RBMK-reaktorar
Denne reaktortypen brukar vanleg vatn for å kjøle atombrenselet og grafitt for å kontrollere nøytronane. Denne reaktortypen var berre i drift i Sovjetunionen, blant annet ved kjernekraftverket i Tsjernobyl i Ukraina. -
Hurtigreaktorar
Desse reaktorane bruker i hovudsak den naturlege uranisotopen U-238 som brensel, medan dei andre reaktorane i hovudsak bruker U-235. Naturleg uran er samansett av isotopane U-235 og U-238. Det er endast et fåtal reaktorar i drift av denne type.
Meir informasjon
- World Nuclear Association: Nuclear Power Reactors
- IAEA: Operational & Long-Term Shutdown Reactors
- DSA-info 10:2019 Kjernekraft i Europa